Hoe Steve Jobs Apple van de ondergang redde en tot het grootste bedrijf ter wereld maakte

Apple mag zich dezer dagen het meest waardevolle beursgenoteerde bedrijf ter wereld noemen. Dat is grotendeels te danken aan wijlen Steve Jobs, de mede-oprichter van het bedrijf.

De film over Steve Jobs uit 2015  vertelt maar een beperkt deel van het hele verhaal. Ooit was Apple er slecht aan toe. Het bedrijf versleet de ene na de andere topman en presteerde financieel ondermaats.

In 1996 besefte de toenmalige topman Gil Amelio dat hij iets radicaals moest doen. Hij besloot dat hij computerbedrijf NeXT wilde kopen – toevallig was dat bedrijf in handen van de destijds ‘verbannen’ Steve Jobs.

Jobs overtuigde het bestuur van Apple om Amelio te ontslaan. Vervolgens bedacht hij dat hij zelf degene was die Apple zou moeten redden – ook als dat betekende dat Apple hulp moest inroepen van rivaal Microsoft.

Dit is wat er vervolgens gebeurde.

---

Eind 1996 kondigt Apple aan dat mede-oprichter Steve Jobs terugkeert, 11 jaar nadat hij het bedrijf verliet. Apple koopt de startup van Jobs, NeXT, voor 429 miljoen dollar. Jobs verschijnt in januari 1997 op het podium bij Macworld Expo, naast bestuursvoorzitter Gil Amelio.

---

Steve Jobs heeft met NeXT een nichemarkt aangeboord door zich te concentreren op pc's die op grafisch gebied excelleren met bijzondere schermen - banken en universiteiten zijn de belangrijkste klanten. Apple hoopt dat Jobs de maker van de Mac-computers uit het dal kan halen. Het aandeel Apple is onder topman Amelio op een 12-jarig dieptepunt beland en de verliezen stapelen zich op.

---

Op 4 juli 1997 overtuigt Jobs het bestuur van Apple ervan dat Amelio ontslagen moet worden. Hijzelf zal eerst tijdelijk en later de permanente vervanger zijn. In augustus 1997 treedt Jobs weer op bij de Macworld Expo. Hij kondigt aan dat Apple een investering heeft gekregen van 150 miljoen dollar... van rivaal Microsoft. "We kunnen alle hulp gebruiken", zegt Jobs tegen een ontstemd publiek.

---

In 1997 is de financiële situatie bij Apple zo dramatisch dat topman Michael Dell van het gelijknamige Dell Computers - één van de belangrijke partners van Microsoft - zegt dat hij Jobs zou adviseren "de tent te sluiten en geld terug te geven aan de aandeelhouders".

---

Maar begin 1998 komt Jobs bij Macworld Expo in San Francisco met zijn kenmerkende frase "One More Thing": dankzij productaanpassingen die Jobs heeft doorgevoerd en de financiële steun van Microsoft is Apple weer winstgevend.

---

In 1998 huurt Jobs Tim Cook in voor het aansturen van operationele zaken. Cook wordt na verloop van tijd chief operating officer.

---

Jobs heeft de extra hulp nodig. Hij is gelijktijdig chief executive officer van Apple en heeft ook Pixar Studios onder handen - bij dat laatste bedrijf is hij de belangrijkste investeerder geworden, nadat hij er in 1986 10 miljoen dollar in had gestoken. Jobs staat op de aftiteling van de film Toy Story uit 1995 vermeld als executive producer.

---

Achter de schermen zorgt Jobs ook voor veranderingen op de werkvloer. De kantine van Apple krijgt beter eten en werknemers mogen geen huisdieren meer meenemen naar het werk. Jobs wil dat iedereen zich concentreert op Apple.

---

Bijna exact een jaar nadat Microsoft een kapitaalinjectie heeft gegeven, lanceert Apple de iMac. Een hoogwaardige alleskunner die Jobs samen met Jonathan Ive heeft ontworpen.

---

De iMac krijgt verschillende kleuren. Ive geeft met deze computer zijn visitekaartje af op het gebied van design. De eerste iMac brengt het broodnodige verkoopsucces. Er worden binnen vijf maanden 800.000 stuks van verkocht.

---

Jobs heeft aanvankelijk de naam 'MacMan' in gedachten voor de computer. Ken Segall, een bestuurder bij het reclamebureau van Apple, suggereert de naam iMac. De i verwijst naar internet, aangezien je met deze computer razendsnel online kan zijn. Apple stelt dat de i ook naar "individualiteit" en "innovatie" verwijst.

---

De i is een blijvertje. In 1999 introduceert Apple de iBook, een hippe computer die voortbouwt op het succes van de iMac, in de vorm van een goedkopere laptop.

---

De volgende grote vernieuwing komt in 2001 met de lancering van besturingssysteem Mac OS X. Dit is een radicaal herontwerp grotendeels gebaseerd op het besturingssysteem van het overgenomen NeXt Computers van Jobs.

---

Vanaf dit moment komt de vaart er echt in bij Apple. In 2001 opent Apple de eerste eigen winkels in Virginia en Californië.

---

In oktober 2001 zet Jobs nieuwe stappen met de introductie van de iPod, een muziekspeler die "duizend nummers in je broekzak" brengt. De iPod is niet meteen een doorslaand succes, vooral omdat de muziekspeler aanvankelijk duur is met een prijs van 399 dollar en alleen in combinatie met Mac-computers werkt.

---

In 2003 opent Apple de online muziekwinkel iTunes, met een nieuw prijsmodel: 0,99 dollar voor het downloaden van een liedje. De iPod wordt zo het middelpunt van een digitaal media-imperium. iTunes en iPod worden beide geschikt gemaakt voor gebruik op Windows-computers. Dat blijkt een meesterzet.

---

In 2003 krijgt Jobs ook iets te horen dat de wederopstanding van Apple in een ander perspectief plaatst: hij blijkt alvleesklierkanker te hebben. Jobs deelt de boodschap pas een jaar later met medewerkers bij Apple.

---

Binnen zes jaar is Apple uitgegroeid van schlemiel tot een toonaangevend techbedrijf. De beurskoers stijgt tussen 2003 en 2006 van 6 dollar naar 80 dollar per aandeel. Apple kan Microsoft nog niet bijbenen qua marktaandeel, maar is wel sterk winstgevend. Internationale sterren zoals U2 en John Mayer worden ingezet bij grote bedrijfspresentaties.

---

Apple gaat ook aan de slag met touchscreen-technologie. In 2004 start Jobs Project Purple, onder leiding van topontwerper Ive: het doel is het ontwerp van een touchscreen-apparaat. Aanvankelijk denkt Jobs aan een tablet, maar het eerste concept is dat van een mobiele telefoon.

---

Er wordt ook gewerkt aan verschillende varianten van de iPod: In 2005 biedt Apple keuze uit de iPod, de iPod Mini, de iPad Nano en de iPod Shuffle. In datzelfde jaar komt ook de eerste iPod-met-video uit. Tegelijk gaat Apple ook films en series aanbieden via iTunes.

---

Motorola introduceert in 2005 de ROKR, een telefoon waarmee je muziek van de iTunes Store kunt afspelen. Vanwege beperkingen in de software kun je echter maximaal 100 nummers op deze telefoon zetten.

---

In 2006 neemt Jobs een beslissing die de redding van de Mac-computer zal blijken te zijn. Apple werkt op dat moment met de relatief dure PowerPC-processor, terwijl Windows zich heeft verbonden aan chipmaker Intel. Macs zijn hierdoor duurder en het is lastiger om er software voor te ontwerpen. In 2006 introduceert Apple echter de eerste MacBook Pro, naast een nieuwe iMac: beide zijn voorzien van Intel-processoren.

---

De keuze voor Intel betekent ook dat je Windows-software op een Mac kunt installeren.

---

Apple draait lekker. In 2006 opent het bedrijf een flagship Apple Store in Midtown Manhattan. De unieke kubusvormige glasstructuur geeft de winkel een iconische uitstraling.

---

De gezondheid van Steve Jobs begint hem vanaf dit moment serieus parten te spelen. Op de foto hieronder uit 2006 schudt Jobs de hand van Disney-topman John Iger. Hij ziet er sterk vermagerd uit.

---

Het jaar 2006 brengt wel een persoonlijke overwinning voor Jobs. Hij stuurt een e-mail aan alle Apple-medewerkers: "Mensen, het blijkt dat Michael Dell de toekomst niet perfect kan voorspellen. Op basis van de slotstand van vandaag is het aandeel Apple meer waard dan dat van Dell. Aandelen stijgen en dalen en morgen kan het weer anders zijn, maar het leek me iets om vandaag even bij stil te staan. Steve."

---

Bij de Macworld Expo van 2007 is het eindelijke zo ver. Jobs onthult de iPhone. Een mobiele telefoon die de muziekfuncties van de iPod combineert met een touchscreen waar je geen stylus voor nodig hebt. Bovendien is de browser Safari de eerste complete webbrowser voor een telefoon.

---

In de pers wordt al snel gesproken van de Jesus Phone. Fans zijn razend enthousiast en er vormen zich lange rijen voor de Apple Stores.

---

De iPhone blijkt een doorslaand succes. Binnen 74 dagen worden er één miljoen exemplaren van verkocht.

---

In 2008 komt Apple met de eerste grote update, de iPhone 3G. Deze profiteert van een snellere mobiele internetverbinding. Maar de grootse verandering is de App Store, waarmee je software kan installeren van ontwikkelaars die niet bij Apple werken. De App Store start met 500 applicaties.

---

Durfkapitalist John Doerr van Kleiner, Perkins, Caufield & Byers kondigt aan dat er een speciaal fonds komt van 100 million dollar voor app-ontwikkelaars. Deze stap markeert de geboorte van de app-economie. Apple zet Microsoft op achterstand.

---

De gezondheidsproblemen van Jobs blijven als een donkere wolk boven Apple hangen. Persbureau Bloomberg publiceert in august 2008 per abuis een necrologie van Jobs van 2.500 woorden. Jobs maakt er in september 2008 bij een lezing een grapje over.

---

In 2009 wordt Tim Cook voor het eerst ingezet als interim-CEO, als Jobs op ziekteverlof gaat. Ook na de terugkeer van Jobs verschijnt Cook regelmatig bij belangrijke optredens.

---

In 2010 introduceert Jobs de iPad, de tablet waar hij bijna tien jaar aan heeft gewerkt.

---

De komst van de iPhone en de iPad leiden tot een strijd rond standaardapplicaties voor internet. Jobs is ontevreden over Adobe Flash en blokkeert Adobe-software op de mobiele apparaten van Apple. Adobe smeekt Apple om die beslissing terug te draaien, maar Jobs weigert dat.

---

Begin 2011, tijdens een medisch verlof, verzorgt Jobs nog de introductie van twee nieuwe producten: de iPad 2 en de dienst iCloud.

---

In juni 2011 verschijnt Jobs voor het laatst in het openbaar. Hij kondigt de bouw van de nieuwe Apple Campus aan. Het hoofdkantoor in de vorm van een ruimteschip moet in 2017 klaar zijn.

---

Op 24 augustus 2011 treedt Jobs af als topman van Apple - hij wordt president-commisaris, nadat blijkt dat de alvleesklierkanker is teruggekeerd. Niet lang daarna, op 5 oktober 2011, komt hij te overlijden.

---

Tim Cook wordt de nieuwe CEO van Apple. Onder zijn leiding groeit het bedrijf uit tot de meest waardevolle beursgenoteerde onderneming ter wereld. De rest is geschiedenis...